Hayatın çoğu alanında yaşanan stres, sağlığınızı riske atmanıza neden olabilir. Stres yönetimi yapılmadan özellikle iş hayatında yaşanan stresin yüksek düzeylere ulaşması, hem fiziksel hem duygusal olarak zarar görmeye yol açar. Çoğu kişi için az miktardaki stres, çalışma hayatı içerisinde motive unsuru olarak kabul edilir. Stres yönetimi, stresli durumlarda duyguların dizginlenmesine ve çevredeki insanlara yansıtmadan huzursuzluğun önlenmesine yardımcı olur.
Stresin neden olduğu durumları belirleyerek kontrol altına almak, iyileşmeyi de beraberinde getirir. Stres yönetilmezse, stres kişiyi yönetir ve hayatı zorlaştırır. Stres çoğu kişiyi motive edip hırslandırsa da fazlası kontrol edilmeli ve sebep olacağı durumlar engellenmelidir. Günümüzde fiziki ve psikolojik olarak karşınıza çıkabilecek çeşitli rahatsızlıkların temelinde stresin yattığı kanıtlanmış bir gerçektir.
Stres Nedir ve Stresin Nedenleri Nelerdir?
Stres nedir diye merak diyorsanız, aslında stres aşırı baskı hissedildiğinde duygusal veya fiziki olarak verilen tepkidir. Stres sadece kişinin kendisine zarar vermeyeceği için yoğun baskı altında hissedenlerin yardım alması önerilir. Ev veya iş yerinde çoğu kişi hafif baskı hissetmenin motive kaynağı olduğunu düşünerek önemsemez fakat baskı ilerledikçe kişinin kendine zarar verme ihtimali artar.
Stres nedenleri kişiye bağlı olarak değişkenlik gösterir fakat birkaçı sık rastlandığı için genellenebilir. Değişen yaşam olayları stres artmasındaki en önemli faktörlerden biridir. Ani değişiklikler, taşınma, bir yakının kaybedilmesi ve iş kaybetme korkusu gibi kişi üzerinde artan baskı, stresin de paralel olarak artmasına neden olur. Artan stresi yönetmek için birçok seçenek olsa da yüksek düzeyde seyreden stresle karşıladığında uzman yardımı almak en doğrusudur.
Çevresel faktörler, bir diğer strese neden olan durumlardır. Gürültü, kirlilik, aydınlatma ve etraftaki çoğu şey kişiyi strese sokabilir. Ev ortamındaki hoşnutsuzluk ve psikolojiyi etkileyen durumlar ev dışına da yansır. Aynı şekilde iş yerindeki stres eve yansıyabilir. Özellikle stres altında olduğunu söyleyen kişilerin büyük çoğunluğu, bunun iş yerinden kaynaklı olduğunu belirtir. İşveren baskısı, yükümlülükler, uzun mesai saatleri ve terfi gibi durumlar stresin ana kaynaklarını oluşturur.
Strese neden olan durumların yaşanması sonucunda, yakın çevreye büyük tepkiler verilebilir veya tahammülsüz ortaya çıkar. Stresin ağır seyrettiği durumlarda depresyon gözlemlenir. Depresyon ise uzman yardımı almayı zorunlu hale getirir. Stresle başa çıkma yöntemlerinden olan; egzersiz, meditasyon ve yürüyüş benzeri rahatlatıcı aktiviteler stres ortaya çıktığında denenebilir.
Stres Belirtileri Nelerdir?
Stresin birçok belirtisi ve ayırt edici semptomu vardır. Stres belirtileri anlaşıldığı takdirde önlem alınarak fiziki zararlar minimuma indirebilir. Stres belirtileri arasında bulunan kaygı, herkeste olduğundan biraz daha fazla olursa anksiyeteye neden olur. Sürekli endişeli hissetmek stresin kaynağıdır ve kişiye rahatsızlık verir. Yaşanan stresin farkına varıp başa çıkma yöntemlerinin araştırılması, psikolojik olarak zarar görmenin önüne geçer. Gerginlik; stres yaşayan kişilerin gösterdiği reaksiyonlardandır. Sürekli gergin hissedebilir, duygu değişiklikleri yaşayabilirsiniz.
Stresi kontrol altına almak aynı zamanda sağlıklı ilişkiler kurmak için de oldukça önemlidir. Sürekli gergin ve endişeli hisseden bir kişinin sağlıklı ilişkiler kurması güçleşir. Duyguları ve psikolojiyi hedef alan belirtiler dışında fiziki olarak göz seğirmesi, mide ağrıları, migren ve göğüs sıkışması kişinin stres altında olduğunu gösteren birtakım semptomlardır. Belirtilerin fiziki boyutta olanları doktor teşhisi ile tedavi edilmelidir.
Stres Yönetimi Nasıl Yapılır & Strese Ne İyi Gelir?
Stresle başa çıkabilmek için ilk olarak stres kaynağının bulunması ve kabul edilmesi gerekir. Stres altında olduğunuz durumları kendinizi dinleyerek belirleyebilirsiniz. İş yerinde oluşan stresin belli bir düzeyden sonrası kişiye zarar verdiği ve motivasyon kaybına neden olduğu uzmanlar tarafından sürekli dile getirilir. Önlem alınmaz ise fiziki rahatsızlıklar ortaya çıkar ve yaşam kalitesinde azalma yaşanır.
Strese iyi gelen ve rahatlamayı sağlayan doğal yöntemlerin başında yürüyüş ve egzersiz gelir. Egzersiz; hormonları ve kan akışını düzene sokan en etkili yoldur. Stres yönetimi egzersiz, yürüyüş ve sporla mümkündür. Açık havada yapılan yürüyüş zinde hissetmeye neden olur, sağlıklı düşünme için de etkilidir. Öfke ve stres kontrolünün temeli olan yürüyüşü hayatınıza empoze ederek, hissedilen baskıyı uzaklaştırabilirsiniz.
Kafein, alkol ve nikotinin strese iyi gelmediği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Stres seviyesini azaltmak için kafein yerine meyve suyu ya da bitkisel çayları deneyebilirsiniz. Ayrıca egzersizin yanında sağlıklı gıdaların olduğu bir diyet programı da stresin azaltılmasında etkili unsurlardandır. Kaliteli ve doğru uyku saati, stresle başa çıkmayı sağlar.
Uyku saatlerinizi düzene sokmak için oda içerisinde düzenlemelere gidilebilir. Uyku öncesi aktiviteler gözden geçirilerek, uyku kaçıran noktaların belirlenmesi de uyku kalitesi açısından önemlidir. Gece gelen düşünce yoğunluğundan kaçınmak için ise uyumadan önce ılık banyo yapabilir, bitki çayları ve ılık süt tüketebilirsiniz. Nefes alma teknikleri stres altındayken sakinleşmeyi amaçlar. Uygun nefes tekniklerini öğrenerek, baskının arttığı durumda duygular kontrol altına alınabilir.
Uyguladığınız yöntemler stres yönetimi konusunda yardımcı olmadıysa; uzman yardımı almak hayat kalitenizi artırır. Stres altındayken mantıklı kararlar veremeyebilir, sağlıklı düşünce sisteminizi anlık olarak yitirebilirsiniz. Danışabileceğiniz kişiler sadece uzman olmak zorunda da değil, durumu kabul edip farklı bakış açıları almak stresle başa çıkabilmeye olanak tanır.
